Friday, February 23, 2007

Folksonomic

Folksonomy internet kullanıcılarının kendilerinin ürettiği bir sınıflandırma şeklidir. Web sayflarını, bağlantılarını, fotoğraflarını ve diğer web içeriklerini her kullanıcı kendi istediği kelimelerle etiketleyebiliyor ve bu kelimeler yazılarak arama yapıldığında bu içeriklere ulaşılıyor. Bu yöntemle içerikler, içerik sahibinin kendi kelimeleriyle kategorize edilmiş oluyor. Bu şekilde folksonomic etiketleme ile bilgiyi arama, keşfetme ve yönlendirme işlemi çok daha kolay olur. Bu yöntem tutarsız sonuçlar doğurabileceği için eleştiriliyor çünkü eşanlamlı kelimeler, aynı anlama gelen başka kelimelerin varlığı gibi durumlar içeriğe rahat ulaşılmasını engelleyebilir. Ancak, bir içeriği veya bilgiyi benzer şekilde algılayan ve isimlendiren kullanıcılar için aramayı çok daha kolaylaştıran bir yöntem olduğu söylenebilir. Aynı zamanda profesyonel etiketleme yöntemlerindeki gibi öğrenilecek hiyerarşik bir yöntemin varolmaması sıradan kullanıcılar için maliyeti düşüren bir durumdur.
Ø Del.icio.us: Kullanıcılar beğendikleri web sitelerini bu siteye yönlendiriyorlar ve seçtikleri siteleri kendi tanımlayıcı kelimeleriyle etiketliyorlar. (folksonomic tagging) del.icio.us sitesine giren diğer kullanıcılar bu kelimelerle arama yaptıklarında o kişilerin seçtiği web sitelerine ulaşıyorlar.
Ø Flickr: kullanıcılar fotoğraflarını, resmin içeriğini anlatacak şekilde değişik isim ve sıfatlarla etiketliyorlar. Bu kelimelerle arama yapılınca resimlere ulaşmak mümkün oluyor.
Ø Digg.com: Her konuda kullanıcıların içerik gönderdiği ve her içeriğin oylanarak en çok oy alanların ön sayfada yayınlandığı bir sosyal paylaşım sitesi. Bu sitede de kullanıcılar içeriklerini folksonomic etiketleme yöntemiyle isimlendiriyorlar.
Bu uygulama, Web2.0 olarak adlandırılan ikinci jenerasyon internet hizmetlerinin sunulmasıyla birlikte ortaya çıkmıştır. Web2.0 kullanıcıların daha aktif olduğu ve network etkisini kullanarak internette yapılan işlerin başarısının artmasının amaçlandığı bir anlayıştır. Bu bağlamda, bir sitenin kullanıcı ya da üye sayısı ne kadar artarsa sitenin gücü ve başarısı da o kadar yüksek olur. Folksonomic etiketleme bu anlamda kullanıcılara kolaylık sağlayan bir etiketleme yöntemidir; kullanıcılar kendi içeriklerini kendi kelimeleriyle kolaylıkla isimlendirerek(bir bakıma kişiselleştirerek) aynı bilgiye ulaşmak isteyen diğer kullanıcılar için kolaylık yaratır.

Tuesday, February 6, 2007

Ebebek.com

Ø Ebebek.com internet üzerinden bebek ürünleri satışı yapan bir web sitesi olarak hizmet veriyor. Bebek.com ve bebeksitesi.com da dahil olmak üzere benzeri domainleri şirket olarak satın almışlar ve değişik amaçlarla bu sitelerle de hizmet veriyorlar. Bebek.com sitesi anne ve babaları, bebekleri ile ilgili her türlü konuda bilgilendirme misyonunu üstlenmiş bir web sitesi olarak tasarlanmış. Anne babalar için seminerler düzenlemek gibi hizmetler de sunuyor. Bu sitenin 650.000 civarında aylık ziyaretçisi var.
Ø Ebebek.com esas olarak yeni bebeği olmuş anne babalara hizmet veriyor ve bu anlamda hedeflenen pazar oldukça küçük ve filtrelenmiş olarak nitelendirilebilir.
Ø Sitenin tüketicilere sunduğu değer çok sayıda farklı ürünü bir araya toplayıp en hızlı şekilde müşterinin eline ulaştırmaktır. Sitede birçok farklı markanın çok çeşitli ürünleri satışa sunulmaktadır. Bu siteyi ziyaret eden tüketici aradığı ürüne veya bilgiye çok hızlı ve kolay ulaşma lüksüne sahip oluyor. Aynı zamanda satın alınan ürünü çoğu zaman ertesi gün müşterinin eline ulaştırabiliyorlar. Bu anlamda, elektronik ortamda rakip tanımıyorlar ve en büyük rakiplerinin Joker ve Toysrus gibi fiziksel mağazalarda hizmet veren markalar olduğunu söylüyorlar.
Ø İşe ilk olarak web sitesini kurmakla başlıyorlar. İlk yıllarda sipariş geldikçe firmalardan ürünleri tedarik etmeye çalışıyorlar. O yıllarda kargo şirketlerinin çalışma modelini kullanarak sevkıyat yapıyorlar; kargo şirketi ürünün tedarik edildiği noktalara tek tek uğrayıp gereken ürünleri topluyor ve son müşteriye kadar ulaştırıyor. Kargo şirketleri bu şekilde yüksek hacimde taşımacılık yaparak kar edebileceklerini düşünseler de, işin aslı böyle olmuyor çünkü bu iş modeli birim maliyetleri çok yükseltiyor. Zaten birkaç yıl içinde bunu fark eden kargo şirketleri bu modelden vazgeçiyorlar.
Ø Internet üzerinden iş yapan şirketler her ne kadar stok tutmak istemeseler de direk tedarikçiden müşteriye ürün sevkıyatı yapmak pek sağlıklı bir model değildir. Ürün alınan firmanın güvenini sağlamak, daha ucuza toptan ürün alabilmek ve daha planlı ve zamanında teslimat yapabilmek için şirketin bir miktar kendi stoklarının olması gerekmektedir. Bu anlamda ebebek.com da İstanbul’da depolar açmıştır; yakın zamanda Ankara’da da bir depo açmayı planlıyorlar. Ancak stokların devir hızını arttırmak ve ürünün stokta kalma süresini azaltmak için çalışıyorlar. Hedefleri gelen ürünü en fazla 21 gün içinde satmak ve karlılıklarını arttırmak.
Ø Ebebek.com ürününü sitesinde sergilediği firmalardan her ay sabit bir ücret talep ediyor. Sitenin belli bir ziyaret oranı olduğundan siteyi ziyaret eden kişi bu ürünlerle karşılaşıyor ve almasa bile bir farkındalık yaratılmış oluyor. Dolayısıyla ürünün tanınmasında ve tüketicinin bu ürünün farkına varıp ürün hakkında bilgi sahibi olmasında ebebek.com sitesinin önemli bir faydası oluyor. Ancak siteyi ziyaret eden her kişi satın alma işlemini ebebek.com üzerinden gerçekleştirmediğinden sitenin bu ürünlerin tanıtımına yaptığı katkı firmalardan her ay aldığı ücretlerle karşılanmış oluyor.
Ø Ebebek.com bir süre sonra müşteriyi daha çok çekebilmek için fiziki bir mağaza(pick-up store) açıyor. Böyle bir mağazanın yerinin pek bir önemi yok; müşteriler internet üzerinden mağaza hakkında haberdar oldukları için mağazanın göz önünde olmasına gerek yoktur. Fiziksel olarak varolmanın bazı avantajları oluyor; özellikle müşterinin güvenini arttırmak anlamında önemli bir katkı sağlıyor. Bir sorun yaşarsa veya bir şikayeti olursa nereye gideceğini bilmek tüketicinin internet üzerinden daha rahat alışveriş yapmasını sağlıyor.
Ø Şirket reklam veren ve sponsor firmalardan önemli oranda gelir elde ediyor.
Ø İnternet üzerinden siparişe ek olarak telefonla da sipariş alıyorlar. Ödeme şekilleri olarak kredi kartı ve banka havalesi kullanılıyor.
Ø Yakın zamanda site üzerinden ikinci el ürün satışı yapmayı planlıyorlar. Bu hizmeti internette duyurup satış işlemini mağazada gerçekleştirmeyi düşünüyorlar. Böylece gerek mal teslimatı gerekse para teslimatı için müşteri mağazaya geldiğinde başka ürünler de satılabilmesi hedefleniyor.