Gittigidiyor.com:

Türkiye’nin en büyük ticaret platformu

Gittigidiyor.com Türkiye’nin ilk açık arttırma sitesi olarak 2001 yılında faaliyete başladı ve bugün ayda 4.5 milyon kişi siteyi ziyaret etmektedir. Sitenin kurucularından Burak Bey başarılarının sırrını işlerine olan bağlılıkları ve her türlü engele rağmen yaptıkları işe inanmaları olarak açıklıyor. Site ürünlerini satmak isteyen müşterilerle bu ürünleri almak isteyecek müşterileri buluşturuyor. İş modeli olarak bakıldığında ürününü sergilemek isteyen kişi belli bir listeleme ücreti karşılığı ürününü siteye koyuyor, ürünü alan kişi sitenin havuzuna ürünün ücretini gönderiyor, alıcı ile verici kendi arasında ürün teslimatını gerçekleştiriyor, gittigidiyor.com alıcıdan teslimat onayını aldıktan sonra havuzunda bloke ettiği parayı satıcıya gönderiyor. Listeleme bedeli, gerçekleşen satışın %10’u kadar olan hizmet bedeli ve reklam gelirleri sitenin gelir kalemlerini oluşturuyor. Gittigidiyor.com ilk günden itibaren müşterilerinden listeleme ücreti talep ediyor çünkü bu şekilde hem sahte ürünleri elimine etmiş hem de gelir elde etmiş oluyorlar. Gittigidiyor.com Türkiye’de bir ilk olmanın avantajını yaşıyor ancak sitenin durumunu daha iyi anlamak için kısaca güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymak ve önündeki fırsatları ve tehditleri değerlendirmek faydalı olacaktır. SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats)

Güçlü yönleri

• Kurucularının işlerine olan bağlılığı
• Türkiye’de ilk olmasının avantajları
• Aylık ziyaretçi sayısının oldukça yüksek olması(bilinirlik ve sadakat oluşturulmuş)
• Güçlü bir kullanıcı Networküne sahipler
• Güvenli ticareti desteklemesi
• Yaratıcı uygulamalara önem vermeleri(iş ortaklığı programı)
• Teknolojiye yatırım yapmaları(yenilikleri takip etmeleri)
  

Zayıf yönleri

• Büyümekte ve farklı olan bir iş olduğundan devletin baskısı
• Sahte veya çalıntı ürünlerin takibinin zorluğu
• Güvenli ticaretin sadece Türkiye’deki bankalarla gerçekleştirilebilmesi
• Pazarlama anlamında planlı bir çalışma olmaması
  

Fırsatlar

• Internet kullanımının artmasıyla pazarın büyümesi
• Ebay pazara girerse birleşmek iki şirket için de fırsat olabilir
  

Tehditler

• Büyük firmaların pazara girmesi(ebay) pazar payını çalabilir
  

Yemeksepeti.com

İnsanların vazgeçemeyeceği önemli bir eylem yemek yemek..Ancak her zaman yemek hazırlamak ve pişirmek için uygun koşullara ya da zamana sahip olmayabilir insan. Böyle durumlarda sipariş verip paket servis ile eve getirtmek çok daha kolay gelir. Yakın zamana kadar telefonla sipariş vermek tercih edilirdi. Ancak bu işleminde zor yanları vardır; sevilen restoranların broşürlerini biriktirmek, kaybetmeden bütün bu kağıt parçalarını muhafaza etmek, her menü değişikliğinde yeni bir broşür edinmek, her siparişte telefonda siparişin doğru yazıldığından emin olmaya çalışmak gibi..Üstüne üstlük son promosyonlardan haberdar olmanız bir bakıma telefondaki kişinin insafına kalır. İşte tam bu noktada yeni bir fikirle yemeksepeti.com devreye girer. Amaç sipariş verme işlemini kolaylaştırmak ve müşteri açısından daha kullanışlı, kazançlı duruma dönüştürmektir.
İşte bu fikirle yola çıkan Nevzat Aydın ve iki ortağı 2001 yılının Ocak ayında yemeksepeti.com sitesini kurarlar. Bu model restoranlar tarafından kolaylıkla kabul görmek için restoran tarafına hiç ekstra yük bindirmeden oluşturulmuştur. Aynı zamanda müşteriden de herhangi bir kredi kartı bilgisi almaya gerek kalmadan bir model oluşturulmuştur çünkü müşteri ödemesini kapıya gelen restoran kuryesine yapmaktadır. Modelin işleyişi şu şekilde olmaktadır:
Karnı acıkan insan yemeksepeti.com üzerinden çeşitli restoran menülerinden istediğine sipariş verirler, bu sipariş restorana iletilir, restoran gelen siparişi onaylarsa sistemde de onaylanmış olur, daha sonra restoran siparişi hazırlar ve kendi imkanlarıyla müşteriye ulaştırır.
Sitenin işlevi aslında sadece restoranlarla müşteriler arasında aracı olmaktır. Restoranların menülerini, fiyatlarını, promosyonlarını güncel bir şekilde müşteriye sunarak restorana daha fazla müşteri akışını sağlamış oluyorlar. Yemeksepeti.com üzerinden restorana giden her sipariş için belli bir komisyon alıyorlar. Müşterilerde hem bir arada bulabildikleri çeşitli ürünlerin arasından seçim yapma şansına hem de diğer mecralardan daha ucuza yemek satın alma şansına sahip oluyorlar. Ayrıca üyelere kendi tercihlerine yönelik yenilikler hakkında bilgi vermek amacıyla mailler gönderiyorlar. Bu mailing sistemini de güvendikleri uluslar arası bir şirketle yürütüyorlar çünkü spam olarak müşteriye iletilmek istemiyorlar. Uzun vadede olumlu bir imaj için akıllıca bir yatırım..
Ancak burada sıkıntı müşteri ile restoran arasındaki ilişkilerin sorumluluğunu almak ve bu ilişkilerde oluşabilecek sıkıntıları yönetmek. Yemeksepeti.com bu sıkıntıları her iki taraf için de olumlu olacak şekilde çözmeye çalışsa da çoğu durumda müşterinin hakkının korunmasına ve onun tarafında yer almaya çalışıyorlar. Bu nedenle müşteriden alınan geribildirimler site yönetimi için oldukça önemlidir ve tek tek değerlendirilir.
Yemeksepeti.com yönetiminin önem verdiği diğer bir konu ise web sitesinin mümkün olduğunca hızlı yüklenebilir olması ve kullanımının kolay olmasıdır.
Sitenin kullanıcı sayısı son verilere göre 240.000 ve 1400 restoran ile anlaşmalı olarak çalışıyorlar. Şaşırtıcı olan ise bu kadar tanınmak için çok az pazarlama bütçesi ayırmış olmaları ve genel olarak internet ve ağızdan ağza yayılma (word-of-mouth) ile tanıtım yapmaları. Bu da bize iyi hizmet ve internetin gücünü birleştirerek güzel işler yapılabileceğini gösteriyor.

HemenAl.com

Ø Hemenal.com 1998 yılında kurulmuş Bilginet firmasının elektronik ticaret sistemi paketleri satan web sitesidir. Bu siteyle çok kısa sürede, az bir yatırımla internet üzerinde sanal bir mağaza sahibi olmak isteyen müşterileri hedefleyen bir hizmet sunuyorlar.
Ø E-ticaret yapabilmek için gerekli tüm sistem altyapısını ve içeriğini kiralama yöntemiyle müşteriye sunuyorlar.
Ø Kendi alan adına sahip bir firma bütün e-ticaret işlemlerini yürütecek bir sistemi HemenAl paketlerinde bulabiliyor. Şirketin tüm e-ticaret operasyonlarını takip ediyor ve firmaya sadece lojistik işlemlerini düşünmek kalıyor.
Ø Web sitesi tasarımından, sipariş alımına, online ödeme alma işleminden müşteri hizmetlerine kadar birçok işlemi firma adına yürütüyorlar.
Ø Hemenal.com paketleri ile çok detaylı bir sistem ve esnek bir arayüz tasarımı sundukları konusunda iddialılar.
Ø 300’ün üzerinde müşterileri var.
Ø Bütün bu sistemler oluşturulurken sistemin kaynak kodları müşteriye verilmiyor. Ancak firmalar belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra e-ticaret işlemlerini kendi bünyelerinde devam ettirmek isterlerse belli bir ücret karşılığında bu kodları satın alabiliyorlar.
Ø Hemenal.com’un rakipleri neticaret.com ve kolaymagaza.com olarak sayılabilir.
Ø Rakibi olan kolaymağaza.com Yapı Kredi ile işbirliği yaparak müşterilere ulaşmaktadır. Yapı Kredi şubelerine başvuran müşteriler de kolaymagaza.com’a yönlendirilerek e-ticaret altyapısına ve Yapı Kredi sanal POSlarına sahip olabilmektedir. Bu işbirliğinin daha güven veren bir imaj yaratmak ve daha geniş bir müşteri ağına sahip olmak anlamında avantajlı olduğunu düşünüyorum.
Ø Diğer yandan neticaret Papinet şirketler grubunun bir ürün grubu olarak ortaya çıkmış ve yine bu şirketin referanslarından faydalanabilecek avantajlı bir duruma sahip.
Ø Hemenal.com ise benim anladığım kadarıyla arkasında böyle bir şirket olmayan ve kendi tanıtım gücüyle belli bir müşteri portföyüne ulaşmış bir firma. Web sitelerindeki detaylı açıklamalar ile güçlü yönlerini vurgulamaya çalışarak yaptıkları ürün tanıtımları da bu sebepten olsa gerek..

Folksonomic

Folksonomy internet kullanıcılarının kendilerinin ürettiği bir sınıflandırma şeklidir. Web sayflarını, bağlantılarını, fotoğraflarını ve diğer web içeriklerini her kullanıcı kendi istediği kelimelerle etiketleyebiliyor ve bu kelimeler yazılarak arama yapıldığında bu içeriklere ulaşılıyor. Bu yöntemle içerikler, içerik sahibinin kendi kelimeleriyle kategorize edilmiş oluyor. Bu şekilde folksonomic etiketleme ile bilgiyi arama, keşfetme ve yönlendirme işlemi çok daha kolay olur. Bu yöntem tutarsız sonuçlar doğurabileceği için eleştiriliyor çünkü eşanlamlı kelimeler, aynı anlama gelen başka kelimelerin varlığı gibi durumlar içeriğe rahat ulaşılmasını engelleyebilir. Ancak, bir içeriği veya bilgiyi benzer şekilde algılayan ve isimlendiren kullanıcılar için aramayı çok daha kolaylaştıran bir yöntem olduğu söylenebilir. Aynı zamanda profesyonel etiketleme yöntemlerindeki gibi öğrenilecek hiyerarşik bir yöntemin varolmaması sıradan kullanıcılar için maliyeti düşüren bir durumdur.
Ø Del.icio.us: Kullanıcılar beğendikleri web sitelerini bu siteye yönlendiriyorlar ve seçtikleri siteleri kendi tanımlayıcı kelimeleriyle etiketliyorlar. (folksonomic tagging) del.icio.us sitesine giren diğer kullanıcılar bu kelimelerle arama yaptıklarında o kişilerin seçtiği web sitelerine ulaşıyorlar.
Ø Flickr: kullanıcılar fotoğraflarını, resmin içeriğini anlatacak şekilde değişik isim ve sıfatlarla etiketliyorlar. Bu kelimelerle arama yapılınca resimlere ulaşmak mümkün oluyor.
Ø Digg.com: Her konuda kullanıcıların içerik gönderdiği ve her içeriğin oylanarak en çok oy alanların ön sayfada yayınlandığı bir sosyal paylaşım sitesi. Bu sitede de kullanıcılar içeriklerini folksonomic etiketleme yöntemiyle isimlendiriyorlar.
Bu uygulama, Web2.0 olarak adlandırılan ikinci jenerasyon internet hizmetlerinin sunulmasıyla birlikte ortaya çıkmıştır. Web2.0 kullanıcıların daha aktif olduğu ve network etkisini kullanarak internette yapılan işlerin başarısının artmasının amaçlandığı bir anlayıştır. Bu bağlamda, bir sitenin kullanıcı ya da üye sayısı ne kadar artarsa sitenin gücü ve başarısı da o kadar yüksek olur. Folksonomic etiketleme bu anlamda kullanıcılara kolaylık sağlayan bir etiketleme yöntemidir; kullanıcılar kendi içeriklerini kendi kelimeleriyle kolaylıkla isimlendirerek(bir bakıma kişiselleştirerek) aynı bilgiye ulaşmak isteyen diğer kullanıcılar için kolaylık yaratır.

Ebebek.com

Ø Ebebek.com internet üzerinden bebek ürünleri satışı yapan bir web sitesi olarak hizmet veriyor. Bebek.com ve bebeksitesi.com da dahil olmak üzere benzeri domainleri şirket olarak satın almışlar ve değişik amaçlarla bu sitelerle de hizmet veriyorlar. Bebek.com sitesi anne ve babaları, bebekleri ile ilgili her türlü konuda bilgilendirme misyonunu üstlenmiş bir web sitesi olarak tasarlanmış. Anne babalar için seminerler düzenlemek gibi hizmetler de sunuyor. Bu sitenin 650.000 civarında aylık ziyaretçisi var.
Ø Ebebek.com esas olarak yeni bebeği olmuş anne babalara hizmet veriyor ve bu anlamda hedeflenen pazar oldukça küçük ve filtrelenmiş olarak nitelendirilebilir.
Ø Sitenin tüketicilere sunduğu değer çok sayıda farklı ürünü bir araya toplayıp en hızlı şekilde müşterinin eline ulaştırmaktır. Sitede birçok farklı markanın çok çeşitli ürünleri satışa sunulmaktadır. Bu siteyi ziyaret eden tüketici aradığı ürüne veya bilgiye çok hızlı ve kolay ulaşma lüksüne sahip oluyor. Aynı zamanda satın alınan ürünü çoğu zaman ertesi gün müşterinin eline ulaştırabiliyorlar. Bu anlamda, elektronik ortamda rakip tanımıyorlar ve en büyük rakiplerinin Joker ve Toysrus gibi fiziksel mağazalarda hizmet veren markalar olduğunu söylüyorlar.
Ø İşe ilk olarak web sitesini kurmakla başlıyorlar. İlk yıllarda sipariş geldikçe firmalardan ürünleri tedarik etmeye çalışıyorlar. O yıllarda kargo şirketlerinin çalışma modelini kullanarak sevkıyat yapıyorlar; kargo şirketi ürünün tedarik edildiği noktalara tek tek uğrayıp gereken ürünleri topluyor ve son müşteriye kadar ulaştırıyor. Kargo şirketleri bu şekilde yüksek hacimde taşımacılık yaparak kar edebileceklerini düşünseler de, işin aslı böyle olmuyor çünkü bu iş modeli birim maliyetleri çok yükseltiyor. Zaten birkaç yıl içinde bunu fark eden kargo şirketleri bu modelden vazgeçiyorlar.
Ø Internet üzerinden iş yapan şirketler her ne kadar stok tutmak istemeseler de direk tedarikçiden müşteriye ürün sevkıyatı yapmak pek sağlıklı bir model değildir. Ürün alınan firmanın güvenini sağlamak, daha ucuza toptan ürün alabilmek ve daha planlı ve zamanında teslimat yapabilmek için şirketin bir miktar kendi stoklarının olması gerekmektedir. Bu anlamda ebebek.com da İstanbul’da depolar açmıştır; yakın zamanda Ankara’da da bir depo açmayı planlıyorlar. Ancak stokların devir hızını arttırmak ve ürünün stokta kalma süresini azaltmak için çalışıyorlar. Hedefleri gelen ürünü en fazla 21 gün içinde satmak ve karlılıklarını arttırmak.
Ø Ebebek.com ürününü sitesinde sergilediği firmalardan her ay sabit bir ücret talep ediyor. Sitenin belli bir ziyaret oranı olduğundan siteyi ziyaret eden kişi bu ürünlerle karşılaşıyor ve almasa bile bir farkındalık yaratılmış oluyor. Dolayısıyla ürünün tanınmasında ve tüketicinin bu ürünün farkına varıp ürün hakkında bilgi sahibi olmasında ebebek.com sitesinin önemli bir faydası oluyor. Ancak siteyi ziyaret eden her kişi satın alma işlemini ebebek.com üzerinden gerçekleştirmediğinden sitenin bu ürünlerin tanıtımına yaptığı katkı firmalardan her ay aldığı ücretlerle karşılanmış oluyor.
Ø Ebebek.com bir süre sonra müşteriyi daha çok çekebilmek için fiziki bir mağaza(pick-up store) açıyor. Böyle bir mağazanın yerinin pek bir önemi yok; müşteriler internet üzerinden mağaza hakkında haberdar oldukları için mağazanın göz önünde olmasına gerek yoktur. Fiziksel olarak varolmanın bazı avantajları oluyor; özellikle müşterinin güvenini arttırmak anlamında önemli bir katkı sağlıyor. Bir sorun yaşarsa veya bir şikayeti olursa nereye gideceğini bilmek tüketicinin internet üzerinden daha rahat alışveriş yapmasını sağlıyor.
Ø Şirket reklam veren ve sponsor firmalardan önemli oranda gelir elde ediyor.
Ø İnternet üzerinden siparişe ek olarak telefonla da sipariş alıyorlar. Ödeme şekilleri olarak kredi kartı ve banka havalesi kullanılıyor.
Ø Yakın zamanda site üzerinden ikinci el ürün satışı yapmayı planlıyorlar. Bu hizmeti internette duyurup satış işlemini mağazada gerçekleştirmeyi düşünüyorlar. Böylece gerek mal teslimatı gerekse para teslimatı için müşteri mağazaya geldiğinde başka ürünler de satılabilmesi hedefleniyor.